Ырыалар

Бүгүн, ыам ыйын 13 күнүгэр, өрөспүүбүлүкэ хотугулуу-арҕаа улуустарыгар, Өлүөнэ аллараа тардыытынан уонна киин улуустарга сөҥүүтэ суох күн туруоҕа. Онтон атын улуустарга инчэҕэй хаар, ардах түһэрэ күүтүллэр диэн ЯУГМС иһитиннэрэр. Соҕуруу, арҕаа сөкүүндэҕэ 9-14 миэтэрэ түргэннээх тыаллаах, Ленскэйгэ сөкүүндэҕэ 15 миэтэрэ түргэннээх тыаллаах. Күнүс салгын температурата +7+12°С, хотугулуу-арҕаа, хоту уонна хотугулуу-илин улуустарга +2+7°С буолара күүтүллэр.

«Олоҕо табыллар киһиэхэ кэмэ кэллэҕинэ, аартыга, олох аана бэйэтинэн аһыллан иһэр» дииллэрэ оруннаах. Ол холобурунан бу күннэргэ Ил Дархан Айсен Николаев «Үлэ киһитэ» бириэмийэтигэр тиксибит Нам улууһун эрэ буол­бакка, өрөспүүбүлүкэ култууратын сайдыытыгар сүҥкэн кылаатын киллэрбит,  бу эйгэҕэ олоҕун 50 сылын анаабыт Елена Кутукова буолар. Соһуччу түгэн Сэбиэскэй кэм оскуолатын биир алҕаһа – билиҥҥи курдук оҕону …

Елена Кутукова: “Сөбүлүүр идэбэр таба тайаныым – дьылҕам бэлэҕэ” Читать полностью »

Быйыл Улуу Кыайыы 79 сылын бэлиэтээтибит. Сыл-хонук ааһан, төһө да ыраатан истэр, кыһарҕаннаах түөрт сылы быһа кэтэһиилээх, аан дойдуну фашизм хабалатыттан быыһаабыт Кыайыы килбиэнэ өлбөөдүйбэт. Олох кытаанах ирдэбилинэн, ол өрөгөйдөөх Кыайыыны уһансыбыт, хааннарын, көлөһүннэрин тохпут, үйэ саастаах ытык дьоммут сыллата аҕыйаан да истэллэр, биһиги ортобутугар бааллара, тыыннаах туоһу буолаллара махтал, киэн туттуу, сүгүрүйүү иэйиилэрин саҕар. …

Бэтэрээннэр ый аайы ылар төлөбүрдэрин кээмэйэ төһөнүй? Читать полностью »

Биһиги, сахалар, айылҕа оҕолоробут, Айыыларга, иччилэргэ итэҕэйэр, сүгүрүйэр буоламмыт, булгуруйбат санаалаахпыт, тостубат тулуурдаахпыт диэн разведка отделениетын хамандыыра, «Эр санаа» уордьан кавалера, «Хорсунун иһин» мэтээллээх байыаннай дьайыы бэтэрээнэ Михаил Копырин этэр. Билигин кини дойдутугар эргиллэн кэлэн, «Сахатранснефтегаз» тэрилтэҕэ симиэнэ начаалынньыгынан үлэлии сылдьар. Бүгүн ытык иэһин чиэстээхтик толорбут хорсун буойуну кытары кэпсэтиибитин таһаарабыт. Булгуруйбат санаа – Байыаннай …

Михаил Копырин: «Үрдүк Айыыларым арчылыыр, көстүбэт күүстэр араҥаччылыыр курдуктар» Читать полностью »

Грузияҕа олохтоох парламент ыам ыйын 1 күнүгэр тас дойдуттан үбүлэнэр тэрилтэлэр испииһэктэрин оҥоруу туһунан сокуон барылын иккис ааҕыытынан ылыммыта. Омос көрдөххө, манна киһи баардылыыра суохха дылы эрээри, миэстэтигэр дьон-сэргэ икки өттүттэн миитиҥҥэ тахсыталыыр. Бу соторутааҕыта киин куораттарыгар – Тбилисигэ улахан айдаан тахсан, бэрээдэги көрөөччүлэр хас да киһини тутарга күһэллибиттэрэ. Ити айдааннар дьиҥ төрдүлэрэ-төбөлөрө туохханый? Саҥа …

Грузияҕа тоҕо миитиҥҥэ таҕыстылар? Читать полностью »

Саха сиригэр арҕаа, соҕуруулуу-арҕаа, соҕуруулуу-илин, хотугулуу- илин кыралаан инчэҕэй хаар, сорох сиринэн ардах түһүөҕэ. Арктика кытылынан, соҕуруу, хотугулуу-илин, күнүс арҕаа өттүгэр сөкүүндэҕэ 9-14 м/с түргэннээх тыалырыа. Салгын температурата түүн -1-6°С, соҕуруулуу-арҕаа 0,+5°С, хотугулуу- арҕаа, хоту -6-11°С, күнүс +5+10°С, соҕуруулуу-арҕаа +10+15°С, хотугулуу-арҕаа, хоту, хотугулуу-илин -3,+ 2°С сылыйыа. Дьокуускайга сөҥүүтэ суох, хотуттан сөкүүндэҕэ 3-8 м/с түргэннээх тыаллаах, …

Күн-дьыл туруга: Саха сиригэр сорох сиринэн инчэҕэй хаар түһүөҕэ Читать полностью »

Айылҕаттан айдарыылаах, дэгиттэр талааннаах уус киһи бөлүһүөк буолар айылгылаах. Мас ууһа Николай Уваровскай Таатта улууһун Уус Таатта нэһилиэгиттэн төрүттээх буолан, бу ытык дойду айар куту, таатталыы бөлүһүөктүү санааны анаан иҥэрбит киһитэ диэххэ сөп. Дьиҥ сахалыы толкуйдаах буолан, ханнык да үлэҕэ ылыстын, маастар үлэтэ барыта мындыр, сахалыы тыыннаах, дириҥ ис хоһоонноох. Кыйы оскуолатын аал Луук Маһа …

Үлэтэ барыта – сахалыы тыыннаах Читать полностью »

Бэҕэһээ, ыам ыйын 9 күнүгэр, урукку сыллардааҕар үс күнүнэн эрдэлээн Ленскэй куорат аннынан өрүс эһиннэ. Муус алын өттө Ленскэй улууһун Ленскэй куорат аннынан, үөһэ өттө  — Ленскэй улууһун Хамра сэлиэнньэтигэр, муус сэдэхтик устар. Уу кутталлаах кирбиигэ тахсыыта бэлиэтэммэт. Муус  73 км сиринэн тайаан  устар, суукка устата 73 км сыҕарыйбыт. Өлүөхүмэ куорат аннынан ыам ыйын 10-11 …

Саха сиригэр муус барыыта Читать полностью »

Бүгүн, Улуу Кыайыы күнүгэр Дьокуускайга «Кыайыыны аҕалбыт буойуннар» монумеҥҥа сибэкки дьөрбөтүн ууруу тэрээһинэ чуумпуруу мүнүүтэтиттэн саҕаланна. Дьокуускайга Кыайыы болуоссатыгар «Кыайыыны аҕалбыт буойуннар» монумеҥҥа сибэкки дьөрбөтүн ууруу сиэрэ-туома сэрии толоонугар охтубут, сураҕа суох сүппүт, концлааҕырдарга эрэйи-муҥу көрбүт, кыайыы үөрүүтүгэр диэри тиийбэтэх хорсуннук охтубут буойуннарга ананна. Фроҥҥа уонна тыылга олохторун толук уурбут саха дьонун кэриэһигэр Саха сирин …

«Кыайыыны аҕалбыт буойуннар» монумеҥҥа сибэкки дьөрбөтүн уурдулар Читать полностью »

Бүгүн, ыам  ыйын 9 күнүгэр, Улуу Кыайыы 79 сылыгар Дьокуускайга үөрүүлээх быһыыга-майгыга Арассыыйа дьоруойдарын Николай Соболевы уонна Игорь Юргины чиэстээһин буолла. Тэрээһин Арассыыйа гимнин сүһүөххэ туран истииттэн саҕаланна. Бу долгутуулаах тэрээһиҥҥэ дьоруойдар чугас дьоно, доҕотторо, ону сэргэ оскуола оҕолоро — эдэр армеецтар, байыаннай дьайыы кыттыылаахтара сырыттылар. —  Аҕа дойду сэриитигэр хорсуннук кыттыбыт сахабыт норуота, тыылга …

Кыайыы күнүгэр Арассыыйа Дьоруойдарын Николай Соболевы уонна Игорь Юргины чиэстээтилэр Читать полностью »