АЛРОСА хампаанньа көмөтүнэн Дьокуускайдааҕы анимация устуудьуйатын үөрэнээччилэрэ бастакы бырайыактарын сүрэхтээтилэр. Анимация устуудьуйата быйыл балаҕан ыйыгар “Үүнэр көлүөнэ пааркатыгар” “Креасфера” үөрэх киинин иһинэн арыллыбыта. Манна 10 – 18 саастаах оскуола оҕолоро дьарыктаналлар. Анимация уонна графика дизайнын эйгэтин настаабынньыктарын уонна эспиэрдэрин кытта саҥа саҕалаан эрэр мультипликатордар анимация киинэтэ хайдах оҥоһуллан тахсарын үөрэтэллэр, аныгы көмпүүтэр технологияларын баһылыырга холоноллор уонна араас идэни талан үөрэтэн көрөллөр.
Ахсынньы 24 күнүгэр “Үүнэр көлүөнэ пааркатын” анимацияҕа устуудьуйатын бастакы сүһүөх үөрэнээччилэрэ бырайыактарын сүрэхтээтилэр. Эспиэрдэр уонна үөрэнээччилэр мустубут ыалдьыттарга үөрэх хаамыытын, тугу билбиттэрин-көрбүттэрин туһунан кэпсээтилэр, бастакы үлэлэрин түмүгүн көрдөрдүлэр – араас персонажтары, уруһуйдары-ойуулары, саҥа дьыллааҕы афишалары, аккырыыккалары, логотиптары. Тэрээһин бүтэрин саҕана анимация устуудьуйатын үс үөрэнээччитэ бастакы ойуулуктарын сүрэхтээтилэр. Ол эрээри, ойуулук туһунан кэлин.
Күн бүгүн биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр мультипликация атаҕар тура сатыыр, ити эйгэ сатабылын үөрэтэргэ элбэх ыччат дьулуһар, аниматордар уонна ойуулук эйгэтигэр сыһыаннаах исписэлиистэр наадалар. Анимация устуудьуйата оҕолору үөрэтэрин таһынан, кинилэр оҥорбут бырайыактара араас бэстибээлгэ уонна куонкуруска кыттыытын продюсердыыр. АЛРОСА хампаанньа үбүнэн-харчынан көмөлөспүтүн түмүгэр, “Креасфера” иһигэр анал дьиэ-уот оҥоһуллубута, оборудованиенан хааччыллыбыта, күүстээх көмпүүтэрдэри, фото-, виде-камералары, уруһуйдуурга аналлаах графика планшеттарын атыыласпыттара. Ким билиэ баарай, баҕар, оскуола үөрэнээччилэрэ үптээх-харчылаах, хамнастаах сакаастары күн сарсыҥҥыттан оҥорон барыахтара. Холобур, тэлэбиидэнньэҕэ, биисинэскэ, бэл, алмаастаах хампаанньа курдук улахан тэрилтэлэргэ.
Оҕолорго аналлаах анимация устуудьуйата хайдах уонна тоҕо арыллыбытын туһунан биһиэхэ “Үүнэр көлүөнэ паарката” АНО ДПО дириэктэрэ Вадим Яковлев кэпсээтэ.
“Саха сиригэр бырайыагы тохтообокко таһаарар таһымнаах үлэлээх-хамнастаах анимация устуудьуйата тиийбэт, чуолаан, оҕо киэнэ. Ону таһынан, анимация үөрэҕэр уһуйар педагогтар тиийбэттэр. Мин санаабар, биһиги бэйэбит араас үөрэх бырагырааматын олоххо киллэрэр, тургутан көрөр оҥорон таһаарар түһүлгэлээх буолуохтаахпыт.
Анимация саамай кыра ороскуоттаах уонна улахан көдьүүстээх бырайыак быһыытынан сыаналанар. Аны туран, оҕолор соруктарын ситиһэр туһугар хамаандаларга түмсэллэр, худуоһунньук, дизайнер, сценарист, монтажер, тыас-уус операторын быһыытынан биир кыттыгас бырайыагы олоххо киллэрэргэ кыһаллаллар. Манна ылбыт билиилэрэ, баһылаабыт сатабыллара кэлин кинилэр ханнык идэни баһылаан тахсалларыттан тутулуга суох олохторугар туһалаах буолуоҕа», – диэн Вадим Яковлев кэпсээтэ.
Устуудьуйа кыттыылааҕар босхо үлэлиир миэстэ бэриллэр. Онно графиканан үлэлиир, үрдүк таһымнаах анал бырагыраамалардаах күүстээх көмпүүтэр, уруһуйдуур планшет уонна интэриниэт баар буолар. Оҕолору педагогтар, тэрийээччилэр уонна айар-тутар (креативнай) индустрия эспиэрдэрэ уһуйаллар. Саамай сүрүнэ – Паарка продюсер быһыытынан үлэлэһэр, оҕолор үлэлэрин араас куонкурустарга ыытар: өскөтүн биир эмэ оҕо дуу, хамаанда дуу бырайыага бириистээх миэстэҕэ тигистэҕинэ уонна кинини өрөспүүбүлүкэ таһыгар сирэй куонкуруска ыҥырдахтарына, кинилэр айан ороскуотун төлүүргэ уонна арыаллыыр педагогу биэрэргэ бэлэмнэр. Вадим Григорьевич эппитинэн, үптэрэ-харчылара барыта СӨ Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын нөҥүө АЛРОСА хампаанньаттан кэлэр.
“Бастакы түһүмэххэ 49 оскуола үөрэнээччитэ кыттыбыта. Кинилэр ортолоругар саҥа саҕалааччылар да, номнуо бастакы күннэриттэн киирэн бырайыакка ылсан үлэлээн барар уопуттаах да оҕолор бааллар. Саҥа саҕалыыр оҕолор анимация төрүттэригэр үөрэнэллэр. Ол гынан баран, баҕалаах буоллахтарына, тута атын оҕолор бырайыактарыгар кыттыһыахтарын эмиэ сөп. Этэргэ дылы, иэрэҥниир-саараҥныыр бириэмэ суох, тута үлэ үөһүгэр оройдорунан түһэллэр. Буолаары буолан, сыл аайы куонкурус арааһа элбии турар. Соторутааҕыта “Тооку Фескэ” биһиги устуудьуйабыт үөрэнээччитэ Дьулустаан Бурцев бэйэтин саастыылаахтарыгар иккис миэстэ буолбута. Кини курдук оҕолорбут элбээн иһиэхтээхтэр, атыттарга холобур буолуохтаахтар. Син биир хаһан эрэ “MyTona” хампаанньа саха геймдевин суолун арыйбытын курдук.
Кэлэр сылтан биһиги педагогтар идэлэрин таһымын үрдэтэр куурустары арыйан уонна бэлэм үлэлэри Арассыыйа куонкурустарыгар ыытан, үлэбитин-хамнаспытын кэҥэтэр былааннаахпыт. Биһиги бастакы педагогпут Анатолий Афанасьев билигин үлэлии-хамсыы сылдьар аниматор. Кини “Тооку” ханаалага элбэх бырайыакка үлэлэһэр. Оттон быйыл “Айар-тутар индустрия дьоҕус академиятын” бырайыагын чэрчитинэн Арктика улуустарыгар үлэлээн кэлбитэ. Ону таһынан, АГИКИ-га графика дизайнын хайысхатын бүтэрбит Татьяна Бурнашева үлэлиир. Уопсайынан, оҕолорго аналлаах анимация устуудьуйатын эйгэтин, үлэтин-хамнаһын сайыннарарга бэлэммит”, – диир Вадим Яковлев.
Бырайыактары сүрэхтээһин
Сүрэхтэнии күнүн саамай бэлиэ тэрээһининэн мистика драмата жанрдаах, кылгас кэрчиктээх “Путник” анимация киинэтин көрдөрүү буолла. Киинэни устуудьуйа кыттыылаахтара Дьулус Бурцев, Касандра Егорова уонна Сабина Мешина оҥорбуттар. Татьяна Бурнашева кэпсээбитинэн, ыччаттар бу үс мүнүүтэлээх кылгас ойуулугу икки ыйы быһа оҥорбуттар. Ол иһигэр ойуулук кэтэх көстүүтүн (фон), дьоруойдарын, анимация сыаналарын уонна саҥатын-иҥэтин. Оҕолор саастарын учуоттаан кыра итэҕэһи-быһаҕаһы аахсыбатахха, кинилэр үлэлэрин тэлэбиисэргэ көстөр ойуулуктары кытта тэҥниэххэ сөп, холобур, сэбиэскэй кэмнээҕи “Көрдөөх карусель” ойуулук сурунаалын сиэрийэлэригэр. Оттон уруһуйун хаачыстыбатынан уонна ис хоһоонунан оҕолор уруһуйдара “Көрдөөх карусель” ойуулуктарын лаппа баһыйар диэххэ сөп.
Дьулус Бурцев:
– Графика дизайнынан дьарыктаммытым ыраатта, оттон анимациянан үлүһүйбүтүм аҕыс сыл буолла. “Ютюбка” канал арыйан, үлэлэрбин онно таһаарарым. “Skills Camp-ка” уонна Үүнэр көлүөнэ пааркатын анимацияҕа бэстибээлигэр кыттыбытым. Онон, анимация устуудьуйатыгар оҕолору сүүмэрдииллэрин истээт, тута суруйтарбытым. Тоҕо диэтэххэ, олохпут ити эйгэни кытта ситимниэхпин баҕарабын.
Мин ойуулукка ат хаамарын уонна айанньыт утуйардыы оҥостон сытарын оҥорбутум. Бу үс мүнүүтэлээх ойуулугу икки ый устата оҥордубут. Киһи бэйэтэ сайдарыгар, үөрэнэригэр олус интэриэһинэй, туһалаах бырайыак буолла. Анимация киһиттэн биир сиргэ өр олорору уонна кыһамньылаах, тулуурдаах буолары эрэйэр. Мин оннукпун.
Касандра Егорова:
– Мин өссө алын кылаастартан уруһуйдуур буолбутум. Кэм-кэрдии ааһан, улаатан истэҕим аайы туох эрэ саҥаны билиэх, эбии үөрэниэх баҕам батарбат буолбута. Оруобуна ол саҕана интэриниэккэ анимация устуудьуйатыгар сүүмэрдээһин буола турарын түбэһэн көрбүтүм. Бу үлэбитигэр мин ойуулук кэтэх көстүүтүн (фонун) уонна айанньын хараҕын чыпчылыйар түгэннэрин оҥордум. Маннык бырайыакка үлэлиир олус интэриэһинэй эбит. Үлэлэрбит кэлин өссө тупсан иһиэхтэрэ диэн эрэнэбин.
Кэлэр сылга анимация устуудьуйатын үөрэнээччилэрин бастакы үлэлэрин анимация куонкурустарыгар ыытар былааннаахтар. Ол иһигэр 2025 сыл кулун тутар 19 – 25 күннэригэр буолуохтаах “Суздальфест” диэн норуоттар икки ардыларынааҕы анимация киинэтин бэстибээлигэр.